به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ کتاب “مفاتیح الحیاة” مجموعه ای از برنامه ها و راهکارهایی است که از قرآن کریم و احادیث و روایات ائمه برای زندگی فردی و اجتماعی ما استخراج شده است. این کتاب، به تألیف حضرت آیت الله جوادی آملی (مد ظله العالی) و به کوشش گروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج، گردآوری شده و شامل آیات و روایاتی است که آدمی با به کارگیری آنها، حیات طیبه ای را تجربه خواهد کرد که مورد رضای پروردگار باشد.

در قسمتی از مقدمه این کتاب آمده است: “استاد، علامه جوای آملی «دام ظله» با اشراف همه جانبه به منابع وحیانی و با بهروری کامل از کتاب و سنت و همچنین عقل برهانی و نیز با ژرف بینی خاص به این ایده تفطن دادند که همان طور که بزرگ محدث روزگار ما، جناب حاج شیخ عباس قمی رحمة الله با اثر ماندگار و سودمندش؛ یعنی مفاتیح الجنان، راه سلوک بندگان و ارتباط انسان با خدا را از طریق انجام دادن اعمال عبادی در سه بخش نماز، دعا و زیارات و بهره مندی از ثواب و پاداش آنها هموار کرد، کتاب دیگری لازم است که جلد دوم و مکمل آن محسوب شود و شئون دنیایی به ویژه امور اجتماعی بندگان را نیز با همان رویکرد، با آموزه های وحیانی مرتبط سازد…”

بنابراین ما همان گونه که برای درریافت اعمال و برنامه های مربوط به رابطه مان با خدا به مفاتیح الجنان رجوع می کنیم، برای دریافت برنامه های روزمره اجتماعی، فردی و نحوه ارتباطمان با اطراف و انسان های دیگر و تعاملات مورد نیاز در جامعه، می توانیم به این اثر ارزشمند یعنی “مفاتیح الحیاة” مراجعه کنیم.

در ابتدای این کتاب، علاوه بر مقدمه ناشر که در قسمتی از آن در بالا ذکر شد، مقدمه ای جامع توسط مؤلف بیان شده است که شامل 15 اصل بوده و در حدی نوشته شده که فقط اساتید و پژوهشگران می توانند از آن بهره ببرند.

این کتاب دربردارنده پنج بخش اصلی است که هر یک از این بخش ها دارای چند فصل می باشد. بخش اول با عنوان “تعامل انسان با خود” شامل دوازده فصل است که آیات و روایات مربوط با این موضوع از تفکر و تدبر آدمی گرفته تا چگونگی رعایت بهداشت جسمی و روحی وی را شامل می شود. در این بخش به جزییاتی از جمله نحوه خوردن و آشامیدن، لباس پوشیدن و آراستگی و… توجه شده است.

در فصل پنجم از این بخش با عنوان نظافت و بهداشت، در باب سلامت دل (قلب) آمده است:

“امیرمؤمنان سلام الله علیه فرمود: آگاه باشد که تنگدستی بلاست و بدتر از تنگدستی بیماری تن و بدتر از بیماری تن بیماری دل است. آگاه باشید که از جمله نعمت ها، گستردگی ثروت است و برتر از فراوانی ثروت، تندرستی و برتر از تندرستی سلامتی دل است.

و همان گرامی فرمود: هیچ دردی بر دل ها دردناک تر از گناهان نیست.”

در ادامه عوامل بیماری های دل را برشمرده و برای هر یک، حدیث مربوط را ذکر کرده اند. مانند “پیمان شکنی: خدای تعالی فرمود: پس به سبب اینکه پیمانشان را شکستند لعنتشان کردیم و دل هایشان را سخت و حق ناپذیر گردانیدیم.”

بخش دوم به تعامل انسان با همنوعان اختصاص دارد که شامل شش فصل بوده و با تفکیک همنوعان به “خویشاوندان، همکیشان (مسلمانان) ، بیگانگان، مستضعفان، مهاجمان و دشمنان و در آخر شهروندان” در رابطه با هریک آیات و روایات موجود را ذکر کرده اند. به عنوان نمونه در فصل دوم از کتاب “مفاتیح الحیاة” در رابطه با نیکی به برادران مسلمان (اهل سنت) آمده است که:

“امام صادق (ع) فرمود: ای گروه شیعه! شما به ما منسوبید، پس برای ما زینت باشید و مایه ننگ ما نباشید. چه مانعی هست که در میان مردم (اهل سنت) همانند یاران علی سلام الله علیه باشید، اگر مردی از آن یاران هم اکنون زنده بود، در قبیله خود پیشوا، مؤذن و امانتدار آنان بود. از بیمارانشان عیادت کنید و در تشیع جنازه هایشان حاضر شوید و در مساجد آن ها نماز بگزارید و…”

عنوان بخش سوم ” تعامل مردم و نظام اسلامی” می باشد. در فصل اول آن نحوه تعامل مردم و حاکمان را در یک نظام سیاسی و حقوق و وظایف متقابل آنها بیان شده است. فصل دوم شامل آیات و روایات مربوط به نظام اجتماعی می باشد. در فصل بعدی با عنوان شهرسازی و شهرداری، آیات و روایات مربوط به خدمات عمومی و مصادیق آن ذکر شده است. در آخر هم در باب امور اقتصادی روایاتی آمده است:

“خدامحوری در خرید و فروش: رسول خدا صلی الله علیه می فرماید: کسی که در کار خرید و فروش است باید از پنج خصلت دوری گزیند و گرنه داد و ستد نکند؛ ربا، سوگند، کتمان عیب کالا، ستایش از کالا هنگام فروش و بدگویی از آن هنگام خرید.”

دو بخش آخر کتاب اختصاص دارد به نحوه تعامل انسان با “حیوان” و “خلقت زیست محیطی". بسیار جالب توجه و قابل تأمل است که در دین ما تا این اندازه به چگونگی حیات آدمی و نحوه برخورد با محیط پیرامونش اهمیت داده شده و آیات و روایات بسیاری در دست داریم که می توانیم با مراجعه به آنها حتی چگونگی تعامل صحیح با حیوانات و محیط زیست را فراگیریم.

گفتنی است در بسیاری از قسمت ها علاوه بر ذکر آیات و احادیث، در صورت نیاز توضیحات و نکاتی آورده شده است که به درک بیشتر موضوع کمک می کند. حتی در گوشه هایی از کتاب برای رفع بعضی شبهات مربوط به موضوع توضیحاتی آمده است. در پاورقی هر صفحه نیز منبع آیات و روایات و نصٌ عربی آن ها ذکر شده است.

لازم بذکر است که چنانچه در مقدمه این کتاب آمده، سامان دهی این اثر در همه مراحل آن، از طرح تا تخریج آیات و روایات، تحقیق و تنظیم، رفع شبهات و جمع میان روایات و بازخوانی نهایی متن، با هدایت و اشراف حضرت استاد آیت الله جوادی آملی بوده و پس از تکمیل متن، تمام آن به رؤیت و قرائت معظم له رسیده و نکات لازم را بر آن افزوده اند.

کتاب گرانقدر و ارزشمند “مفاتیح الحیاة” توسط مرکز نشر اسراء در مدت دو ماه به چاپ شانزدهم رسیده و با بهای 14500 در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد.